Du Trốc Tử

Đọc đâu đó câu “Thương nữ bất tri vong quốc hận”, về lật lại Đường thi tìm Đỗ Mục, đọc Bạc Tần Hoài mà tự nhiên hai hàng lệ chảy dài xuống má:

泊秦懷

煙 籠 寒 水 月 籠 沙
夜 泊 秦 懷 近 酒 家
商 女 不 知 亡 國 恨
隔 江 猶 唱 後 庭 花

杜穆

Dịch nghĩa:

Khói giăng đầy sông lạnh, trăng phủ đầy bến cát
Đêm xuống ghé thuyền bên bến sông Tần Hoài, gần quán rượu
Người con gái đẹp thường chẳng biết đến nỗi buồn mất nước
Cách bến sông còn hát xướng khúc Hậu Đình Hoa.

Dịch thơ:

Bến bờ khói ám trăng phai
Neo thuyền dưới bến Tần Hoài ẩm ca
Nữ lưu nào nghĩ nước nhà
Còn ca khúc Hậu Đình Hoa bên bờ.

Chẳng biết Đỗ Mục đang trách một ca nữ nào đó, hay mượn hình ảnh ca nữ để trách những bậc tự nhận mình là trượng phu hảo hán mà lại bàng quan đối với chuyện nước nhà. Đên ghé bến Tần Hoài uống rượu, giặc đến sát bờ sông bên kia mà bên này còn đàn ca hát khúc Hậu Đình Hoa. Những bậc sơn Tăng cũng tự thẹn mình, dù đã xuất ly thế sự, nhưng với tự tình dân tôc, nào phải bàng quan. Chẳng qua dù có muốn cởi áo cà sa ra ngoài làm một việc gì đó, nhưng xét thấy chuyện ấy cũng vượt tầm với của mình. Không làm gì mà yên lặng còn hơn là nhiễu sự, chỉ phá hoại thêm thôi. Nên chi buồn. Buồn rồi cảm tác, họa thơ Đỗ Mục:

讀泊秦懷感恨

蔓 延 蟋 蟀 後 庭 吟
寺 鐘 已 絕 夜 由 深
失 夫 有 責 何 商 女
欲 脫 衫 衣 碍 靡 尋

Dịch nghĩa:

Đọc Tần Hoài Dạ Bạc của Đỗ Mục, buồn mà cảm khái.
Tiếng dế rên rỉ kéo dài sau khoảng sân vắng
Tiếng chuông chùa đã dứt, nhưng đêm còn kéo dài
Quốc gia lâm nguy thất phu hữu trách chứ nào phải là việc của đàn bà con gái
Vì vậy muốn cởi áo cà sa làm một việc gì đó nhưng ngại rằng nó ngoài tầm với của mình nên nghĩ mà buồn

Dịch thơ:

Dế rên dế rỉ sân sau
Chuông chùa đã dứt đêm sầu còn vương
Nam nhi nào phải ca nương
Toan về cởi áo ngại đường thị phi.

Còn dịch:

Tiếng dế rên rỉ sau chùa
Hồng chung đã dứt đêm lùa giọt sâu
Trách chi phận nữ nhi sầu
Muốn ra giúp nước ngại màu chiến chinh.