Nơi làng nghèo nọ, dù cuộc sống vất vả cơ cực đến mấy nhưng mọi người thương yêu, đùm bọc nhau, nhường cơm xẻ áo cho nhau. Và lúc nào cũng quý trọng nhau lắm. Sở dĩ mà mọi người sống có tình với nhau như thế là do ảnh hưởng của cuộc sống và sự dạy bảo của cụ trưởng làng. Năm nay cụ đã ngoài 90 rồi mà trông dáng vẽ hãy còn minh mẫn lắm. Người ta đồn đãi là người biết được tâm địa của từng người. Qủa thực thế! Một hôm cụ gọi đứa cháu đến bảo:

Thời đại của con đang sống quả thực là văn minh, tiến bộ nhưng con đừng vì thế mà chạy theo thời đại, đánh mất đi sự trong sáng của tâm hồn con. Theo ông thấy con người thời nay không còn thật thà, chất phát như thời đại cơ cực, nghèo nàn của thời ông nữa. Lòng người phần nhiều là dối trá, gian manh, ông nghe người ta chúc tụng, khen ngợi thành công của ai thì trong lời nói của họ chứa đựng sự ghen tỵ, ganh ghét và họ đến chia buồn những thất bại, suy sụp của người nào thì trong lòng họ hài lòng, hả dạ.

*****
Lời Bình

Tình đời là vậy đó em. Họ không bao giờ hài lòng chấp nhận địa vị của người khác hơn mình.

Họ ghen tỵ, ganh ghét người khác hơn họ cho nên họ bới lông tìm vết, vu khống để hạ địa vị, chức phận, thành công người kia xuống, để họ dẫm bước ngất cao đầu lên. Nhưng những hạng người như thế họ có trèo cao bao nhiêu thì họ té nặng bấy nhiêu.

Đối với sự thất bại hay suy sụp của kẻ khác cũng vậy. Họ hài lòng, hả dạ khi thấy người khác thua mình, xấu hơn mình. Rồi họ vỗ ngực, ngửa mặt cho mình là trong sạch, cao thượng nhưng khi họ vừa vỗ ngực, xưng tên ca ngợi sự trong sáng của họ thì những vết hoen ố đã len lõi vào người họ cả rồi.

Cũng thế em tự hào và hãnh diện em là người đẹp đẽ thì em trở thành người xấu đi mất, khuôn mặt hiền dịu đẹp đẽ kia đã bị gót giày kiêu căng giày xéo lên để lại những vết bùn loang lỗ.

Ngày xưa có nàng công chúa nọ, nàng đẹp lắm đến tuổi trưởng thành nàng ra điều kiện: người nào tả đúng vẻ đẹp của nàng, nàng chọn làm chồng. Thời gian thách thức trôi qua mà chẳng có chàng trai nào nói đúng. Cuối cùng có người ăn xin vào yết kiến, gã ăn mày nhìn nàng hồi lên tiếng:

Nàng đẹp, vâng! Nàng đẹp thật nhưng nàng đừng kiêu sa ca ngợi vẻ đẹp của nàng đó mời là cái đẹp nhất.

Sưu Tầm