NHẤT THANH

Năm nay lạ! Mãi đến chiều mồng 2 mới có cảm hứng cầm bút khai ý đầu xuân. Mấy hôm trước lấy lý do bận. Mà bận thiệt! Hôm qua lấy lý do Xuân năm nay đến chậm. Mà chậm thiệt. Hôm nay cầm bút, lấy lý do để cảm nhận mùa xuân sâu hơn, chín hơn. Chẳng biết Xuân đã chín chưa, chỉ biết ngọn bút cứ trào ra, ứa ra, như thể nếu không viết thì xuân sẽ ứ lại, chịu không nổi. Viết như một nhu cầu sinh lý.

Vậy đó, Xuân đã đến, đến chậm. Ngày 26 kéo dài mãi đến tận hôm sau mới tới ngày 27. Ngày 30 phải đợi đến hết nắng, đêm đợi đến thật sâu mới tới giao thừa. Chuyện cơm áo gạo tiền của đời, chuyện hoa quả bánh mức của chùa dường như chẳng phải nàng Xuân. Dung nhan của nàng Xuân có vẻ kín đáo, e dè, không thích thể hiện. Mà đến khi nàng xuất hiện trong lòng thì chao ơi, xuân ấy mới thật là xuân: Rạng rỡ và duyên dáng đến lạ lùng.

Hôm viết câu đối treo tết, chẳng biết ý tứ thế nào mà hạ bút rất lần khần: “Hạ vũ đông sương, Tổ ý khứ niên thường nhậm nhậm. Xuân lan thu cúc, Sư ân y cựu vĩnh chiêu chiêu”. (Mưa hạ sương đông, ý Tổ ngày xuân hoài lặng lẽ. Lan xuân cúc tiết, ơn Thầy năm trước mãi lâng lâng). Chữ “nhậm” có nghĩa là mặc nhiên. Mặc nhiên nhưng không cố ý, chẳng dụng tâm. Ngày xưa Nguyễn Du viết “Xuân lan thu cúc thành hư sự” (Xuân lan thu cúc là chuyện hảo). Ở đây không nói đến chuyện hảo của 4 mùa mai lan cúc trúc.Ở đây nói đến sự đổi thay của thời tiết, sự vận hành của trời đất, của năm tháng ngày giờ. Thời gian có thay đổi ra sao, thì Tổ ý, ở đây là nàng Xuân trong lòng, ngày xưa cũng như năm ngoái (Khứ niên), năm ngoái cũng như năm nay, thường nhậm nhậm, mặc nhiên, lặng lẽ nhưng vẫn thường hiện hữu, như chưa bao giờ biến mất. Ơn thầy cũng vậy, y như ngày xưa, và mãi mãi về sau, vẫn rạng rỡ, rõ ràng, đậm đà và đầy đủ (vĩnh chiêu chiêu). Thả bút, làm câu đối xuân mà ý tứ như thế, thực là vui.

Cuối năm sơn lại Vĩnh Minh Đại Phật, pho tượng Đức Phật A-di-đà cao 32m, màu sơn rất đẹp. Cứ tưởng sẽ không kịp Tết, ngày 26 nhóm thợ bàn giao hoàn tất, vui ơi là vui. Thả bút viết câu đối xuân trong những ngày lau chùi quét dọn, nhớ Phật nên viết: “Tất Phật tân y, hốt kiến xuân quang thường bất đoạn. Tẩy trần cổ điện, phảng văn Thiền nhạc vị tằng tiêu” (Mặc áo mới cho Phật, chợt nhận ra nắng xuân không hề gián đoạn. Lau bụi điện đường xưa, thoảng nghe Thiền nhạc chưa từng im tiếng). Ôi! Nắng xuân vẫn tràn ngập nhân gian, có tắt lịm bao giờ. Chỉ là con người quá bận bịu với danh lợi phù hoa, chỉ là lòng người dãy đầy phiền não không thấy được nàng Xuân, không nghe được Thiền nhạc. Nếu biết gọt bớt phiền não, thì tiếng chim hót đầu ngày, giọng suối reo chân núi, màu của đất, sắc của trời, vạn vật vẫn đầy ắp tự bao giờ và thấm đẫm ý nhị thanh tân.

Chợ đời thì vẫn chật những đa đoan phiền trược, mà ý đạo vẫn thênh thang cho lữ thứ độc hành. Vui, vui quá. Viết ra rồi mà vẫn thấy vui!

Chiều mồng 2 Tết xuân Kỷ Hợi.