Mặc dù biết vậy, ta không thể không nhận thấy, nếu lấy lịch sử của Đức Phật và những lời dạy của Người đem ra so với các vị giáo chủ tôn giáo khác, rõ ràng Phật không có điều tiếng gì, một khuyết điểm dù nhỏ, để cho người đời nghi ngờ. Không có một người thứ hai toàn bích như Phật.

Con người hãy dừng lại những gì có thể. Hãy tiết kiệm những gì có thể tiết kiệm. Con người tiết kiệm một tờ giấy trong công sở, một bao ny lon khi đi chợ, khi mua hàng. Lâu lắm, một cô bé dắt xe trong đám đông kẹt xe. Mọi người cười cho em là kỳ cục. Em chỉ nổ máy khi đám đông có thể chạy được xe. Hôm nay, nhiều người hiểu em hơn.

Ngày hôm qua một số thanh niên, sinh viên tình nguyện đứng giữa trời nắng để cầm bảng có đề hai chữ: Tắt máy. Vâng tắt máy xe khi dừng tại trục lộ giao thông bật đèn đỏ. Tiết kiệm một tí xíu xăng, bớt tí xíu khí thải vào bàu không khí. Việc nhỏ tưởng chừng dễ làm nhưng người ta chưa quen. Mong mọi người sẽ quen dần những điều làm tốt cho mẹ đất chúng ta.

Mẹ nhọc nhằn sinh các con trên cuộc đời này. Mẹ chọn lọc tất cả vẻ đẹp mẹ có, tả những nét thông minh, khôn ngoan nhất để tạo ra con. Con trở thành người với thân hình dẹp đẽ nhất và có trí óc tuyệt vời nhất trong đời.

Phải khó khăn lắm con mới có cuộc sống hộm nay. Từ là con vật như triệu con vật khác con người đã đứng thẳng trên trái đất của mẹ. Từ con vật thô thiển, con người có đôi tay khéo léo và bộ óc thông minh tuyệt vời. Ơn mẹ trái đất bao lâu chờ đợi con, mẹ âu yếm con trong vòng tay của mẹ bằng những cánh rừng bao la từ Châu này nối dài đến Châu kia. Ơn mẹ đã nuôi con từ nguồn nước ngon ngọt bằng con suối róc rách trong lành suốt qua những tháng năm. Ơn mẹ cho nước về biển khơi mênh mông tình mẹ bằng dòng nước tuần hoàn trở về suối. Ơn mẹ là biển cho con thứ mọi thứ con cần từ hơi ấm, đến thức ăn từ cá tôm, rong và vẻ đẹp chưa nơi nào có được. Chỉ có mình mẹ cho con vẻ đẹp như thiên thần của biển khơi này. Chỉ có mẹ dạy con biết nghe âm thanh trầm ấm như ru con vào giấc ngủ là tiếng sóng ngày đêm không bao giờ dứt, là âm thanh cười vui khi con vui đùa với mẹ bằng dòng nước xanh trong. Chỉ có mẹ dạy con nghe tiếng ru của gió từ nơi này sang chỗ khác để trao tình thân từ người này sang người kia. Chỉ có mẹ dạy con biết quý tất cả mọi người đến mọi vật chung quanh mình. Quý từ con vật biết cảm xúc đến cây cối cho con màu xanh vĩnh cửu. Quý tất cả con nhé. Đừng bao giờ phung phí của trời đất- đó là lời mẹ dạy từ khi con rất nhỏ khi con làm rơi hạt cơm xuống đất.

Con người rong chơi trên thân thể mẹ tuyệt vời. Vì là mẹ nên mẹ yêu con bằng cả tình yêu cao cả. Con có lỗi to hay nhỏ, giản đơn hay nghiêm trọng mẹ đều ôm con vào lòng mà chưa bao giờ biết giận dỗi, trách mắng. Vì là mẹ nên mẹ đã hóa giải những chất thải  mà loài người ghê gớm thải bỏ và chúng trở thành tinh sạch và thơm tho nhất. Mẹ không giận khi loài người đem hiểu biết của mình toan tính trăm điều lợi hại để hưởng thụ nhiều hơn trên đất mẹ. Mẹ cũng cho con tất cả. Vì con người là con của mẹ nên mẹ vẫn nhìn con hành động không suy nghĩ chính chắn khi lòng tham lên đến tột đỉnh. Người ta tham từng hạt kim cương quý hiểm, vàng bạc châu báu để làm đẹp và làm của cải nhiều đến chất ngất. Người ta không bằng lòng khi ăn cho đủ sống. Người ăn ngon, ăn nhiều và ăn những gì cho là quý nhất, sang nhất. Người ta ăn tất cả các thứ là cả con vật cùng chung sống với mình để có cuộc sang hơn…Người ta ăn mọi thứ từ trên núi đến đồng bằng và ngoài biển khơi.  Người ta tranh nhau từng hạt nước trong lành đến hạt gạo, hạt lúa cho no bụng. Người ta nuôi con vật này, con vật kia và giết chúng như chúng không có cảm xúc. Người bỏ lơ giọt nước mắt của con vật khi đưa vào máy tử hình. Người ta cắt cụt mỏ những con gà con khi chưa biết mổ thức ăn vì người ta sợ chúng cắn nhau. Người ta chôn các con vật hàng loạt khi dịch bệnh tràn lan…Người ta còn làm gì nữa khủng khiếp hơn nữa khi con người quá đông và lòng tham lam, ích kỷ lên tột đỉnh.

Con hưởng thụ trên ăn uổng nhiều đến thế nhưng không làm con thỏa mãn. Con xây nhà cao cao mãi, cao tít tận trời xanh và có hàng triệu chiếc máy lạnh gắn khắp nơi dù ở trên cao gió nhiều lắm. Con đi trên chiếc xe hơi, máy bay không là phương tiện trong hành trình làm việc mà coi đó là sự phô trương sự giàu có và sang trọng, trưởng giả. Ngày càng khoan vào thân mình mẹ để lấy nguyên liệu: từ dầu mỏ, đến hàng triệu thứ khác phục vụ cho đời sống con người ngoài việc trồng trọt và nuôi trồng thủy sàn. Thân mẹ dần trở nên ghẻ lở đau thương biết chừng nào nhưng con mẹ vẫn đào sâu hơn nữa. Mẹ đau đớn mà không kêu than vì con là con mẹ. Mẹ bao giờ cũng yêu thương con một cách vô điều kiện.

Một ngày mẹ sụp đổ trong đau đớn. Những trận động đất, những cơn song thần cao chất ngất và bao nhiêu người đã ra đi. Những cơn bão, cuồng phong đổ trên các con mẹ. Mẹ không còn cách nào che chở các con mình. Mẹ khóc. Mẹ nhìn tầng ozon bị thủng mà lo lắng cho các con của mình. Nước biển sẽ dâng cao thì con mình sẽ còn gì ăn, sống ở đâu. Ôi! Khó khăn lắm, đau lắm. Mẹ nào không đau khi con người đau khổ. Nhưng cách nào mẹ có thể cứu con người ra khỏi lòng tham và ích kỷ. Con người tự cứu mình phải không con. Con người mở mắt ra để tầm nhìn của con cao hơn, rộng hơn và con thức tỉnh.

Con người hãy dừng lại những gì có thể. Hãy tiết kiệm những gì có thể tiết kiệm. Con người tiết kiệm một tờ giấy trong công sở, một bao ny lon khi đi chợ, khi mua hàng. Lâu lắm, một cô bé dắt xe trong đám đông kẹt xe. Mọi người cười cho em là kỳ cục. Em chỉ nổ máy khi đám đông có thể chạy được xe. Hôm nay, nhiều người hiểu em hơn. Ngày hôm qua một số thanh niên, sinh viên tình nguyện đứng giữa trời nắng để cầm bảng có đề hai chữ: Tắt máy. Vâng tắt máy xe khi dừng tại trục lộ giao thông bật đèn đỏ. Tiết kiệm một tí xíu xăng, bớt tí xíu khí thải vào bàu không khí. Việc nhỏ tưởng chừng dễ làm nhưng người ta chưa quen. Mong mọi người sẽ quen dần những điều làm tốt cho mẹ đất chúng ta.

Người ta sản xuất điện từ ngọn gió trong sạch. Một dự án khác dùng điện bằng pin mặt trời. các dự án trên gặp khó khăn là giá thành khá cao và cách tích điện khó khăn. Ngày hôm qua trên báo có dự án sản xuất điện bằng nước biển. Chất thải của dự án này là nước tinh khiết. Nước này có thể dùng nuơi thuỷ hải sản hay nước đóng chai tinh khiết. Các dự án này. Người ta mày mò làm ra điện cho phát triển tiêu dùng của con người nhưng chưa quên thuỷ điện là cơ bản và cũng gây nhiều rủi do cho người sống quanh thủy điện và tàn phá mội trường sinh thái một cách khốc liệt nhất. Hệ quả do thuỷ điện gây ra khó lường trước đựơc. Người ta mất môi trường sống tự nhiên và rủi ro cho cuộc sống khá cao…

Một đập thuỷ điện được xây dựng chứa tỷ m3 nước lớn nhất so với văn minh loài người. Nhưng động đất đã xảy ra khiến cho một vùng rộng lớn xụp đổ và dĩ nhiên thiệt hại nhân mạng không ít. Nhưng người ta từ chối chấp nhận đó là hệ quả sau khi xây đập…

Mỗt điều đau đớn khi con người quá đông và đòi hỏi đời sống càng tiện nghi nhiều và nhiều hơn nữa của những nhà giàu. Nhà giàu hưởng lợi nhiều và con người mang kiếp nghèo chịu đau khi hệ quả tìm mọi cách phục vụ van minh, tiện ích cho cuộc sống. Vâng, người nghèo sẽ đau đớn trong thiếu đói và rét lạnh nhiều nhất và người giàu vẫn đang hưởng thụ.

Mẹ trái đất ơi! Con người đã hiểu và con sẽ làm, làm ngay trong hôm nay và lúc này khi còn kịp. Con sẽ làm nhiều hơn nữa. Chẳng những tiết kiệm để vật liệu và điện được dùng ít đi có nghĩa gia tái của cho các con được gìn giữ kỹ hơn, cuộc sống của các con kéo dài hơn, mẹ đỡ vất vất vả trong sạch hóa môi trường hơn. Con sẽ trồng thật nhiều cây và dung nguyên liệu gỗ ít hơn. Con quý rừng có nghĩa khí thải sẽ được hóa giải nhiều hơn và bão tố ít hẳn đi. Con không còn nuôi vật bầy đàn và giết hại chúng. Con sẽ tiết kiệm và không phung phí thức ăn…và nhiều hơn nữa….Mẹ hãy tin những đứa con của mẹ không bao giờ bất hiếu, không nghe lời mẹ.

Diệu Hòa

Đã quá nửa đời người, nhưng anh còn hẹn. Còn nhiều việc chưa xong. Phải đầy đủ vật chất cho tuổi già, lúc đó mới yên tâm tu tập.

Anh vẫn còn làm quá nhiều việc để chuẩn bị cho tuổi già nghỉ ngơi. Hôm qua anh cho biết tin, người bạn bằng tuổi anh vừa mất đột ngột, đã gây cho anh một cơn sốc. Anh cảm thấy hình như mình sai lầm khi chờ đợi. Nhưng anh vẫn chưa có quyết tâm được. Anh thở dài nhiều lần khi nói những băn khoăn của mình.

Nằm trên giường bệnh, cô nói: không còn kịp nữa rồi. Nắng đã gần tắt mà đường về còn mờ mịt quá. Người chung quanh hộ niệm giúp cô. Nhưng rồi, cô vẫn còn toan tính sắp đặt quá nhiều. Tôi đến thăm, thấy cô vừa đặt điện thoại xuống, cô vừa gọi cho hiệu bánh dặn đem đến một ổ bánh sinh nhật chiều nay cho chị cô. Và dường như cô sử dụng điện thoại quá nhiều để sắp đặt và sắp đặt.

Tôi lắng nghe những mẫu trò chuyện giữa cô và những người đến thăm bệnh. Tôi đã uống gần cạn hết bình trà một mình mà chưa biết bắt đầu thế nào với cô, khi người chung quanh xin nói giúp cô một lời, để cô dứt khoát buông bỏ, chuẩn bị tinh thần an bình.

Cô biết rất rõ, cái chết đến gần kề, việc tu tập chưa bao nhiêu. Cô rất muốn không trở lại trần gian này nữa. Nhưng có thật thế không. Cô sẽ thật sẽ không trở lại trần gian này nữa, nếu cô muốn. Nhưng dường như cô chưa muốn như thế. Cô nói thì nghe dứt khóat, nhưng thái độ thì thì cơ hồ trái lại.

Bạn thường nói, mình sẽ lên Tây phương tu tiếp, nhất định thế. Nhưng khung trời bạn đang sống, nó cũng gần gần với cõi tịnh độ mà. Chỉ tiếc chúng ta lao tới những tham vọng khá nhiều. Muốn thành đạt và thành đạt. Bạn khó mà nói đã chán ngán khi đang có trong tay tất cả, và đã vất vả hơn nửa đời người để có được những gì bạn đang có.

Tây phương thì rộng mở, chỉ e mình không chịu rời xa cái trần gian mà mình cho là đang ngán ngẩm bỡi va chạm và thất vọng. Nhưng chỉ sau một giấc ngủ dài, buổi sáng thức dậy mọi chuyện lại trở về khởi điểm của hăm hở tính toan, cho đến buổi chiều sau một ngày thất bại, cảm thấy cần có quyết định xa lánh cát bụi trần gian này.

Chuyện rằng: …Ngày xưa đã có một anh chàng, bắt đầu từ mốc khởi hành trên mảnh đất đang tranh quyền sở hữu, anh chạy cắm cờ đến đâu thì phần đất đó sẽ thuộc về anh với điều kiện anh phải trở về mốc khởi hành trước khi mặt trời lặn. Anh bắt đầu lên đường, chạy khá xa. Đến giữa trưa là lúc quay về, anh nghĩ cố gắng thêm một chút nữa, khi quay về sẽ chạy nhanh hơn để kịp thời gian. Khi bắt đầu quay trở lại, anh chạy tăng tốc nhưng không thể nhanh như anh nghĩ, và dường như mặt trời lặn quá nhanh. Anh càng cố sức thì đường càng như xa hơn. Khi ánh nắng chiều tắt hẳn, anh ngã gục, mà chưa kịp đặt chân lại điểm khởi hành ban sáng…

Rất nhiều lời bàn và kết luận cho mẫu chuyện này. Lúc còn trẻ, tôi cũng tham gia lạm bàn. Và kết luận anh chàng quá tham lam nên mất hết.

Không biết đến bây giờ tôi và bạn đã chịu nhận mình là anh chàng tham lam đó chăng. Mình đã đi quá xa rồi, hơn nửa đời người mà vẫn còn định rong ruổi thêm. Không biết chúng ta còn định hẹn đến bao giờ.

Bức tranh cuộc đời vẫn thế. Ánh chiều tắt, người ta ngã gục trước khi đạt được những gì mong muốn. Các Tổ sư thường bảo chờ đêm ba mươi trả lời ông.

Biết đâu có một con phượng hoàng về đầu non, ẩn thân chốn mây ngàn, kịp trước khi mặt trời lặn. Là ai nhỉ?

Như thông lệ hằng năm, tôi luôn gởi lời cảm ơn đối với những Đạo hữu, thân hữu đã có lời chúc lành mùa Phật Đản bằng thiệp, bằng quà cáp, kinh sách, hay bằng những việc làm thiết thực cúng dường mùa Phật Đản.

Có nhiều câu chuyện Thiền nho nhỏ, nhưng đã đúc kết cả một quá trình kinh nghiệm và nghiền ngẫm dài lâu, để sáng ra những bài học chân lý thẳm sâu. Ví như mấy câu chuyện Thiền đơn giản sau đây đã nở hoa những lắng đọng ấy.

Xin ông cho biết có phải vở chèo “Quan Âm Thị Kính” là lấy tích truyện của Triều Tiên không? Và ở các chùa, bên cạnh tượng Phật Bà có chú bé đứng hầu, đó là Phật Quan Âm Thị Kính và chú bé ấy là con của Thị Mầu?