Thích Nguyên Hiền

Tôi vốn không có cảm tình với Lạt Ma giáo , có lẽ do ảnh hưởng của phim Trung Quốc và lịch sử Mãn Thanh. Đó cũng là lý do khiến tôi hiểu biết rất ít về Phật Giáo Tây Tạng. Trong chuyến du hành Ấn Độ vừa rồi, cơ duyên xui khiến tôi tìm đến các tu viện Tây Tạng trên đất Ấn, Nepal, và những điều mắt thấy tai nghe đã làm thay đổi toàn bộ thái độ của mình đối với một nền văn hoá đặt thù của một dân tộc lưu vong, thậm chí không còn tên trên bản dồ thế giới.

- Có bao giờ bạn nghe nói Phật khóc chưa ?

- Phật là Đấng giác ngộ, Ngài đã vượt qua mọi tình thức tầm thường của thế gian, không còn buồn vui, giận hờn, thương ghét nữa, làm gì có chuyện Phật khóc ?

- Bạn quên rồi đấy ! Trong Kinh Báo Hiếu có câu : "Thế Tôn bèn vội đến nơi, lạy liền ba lạy rồi rơi giọt hồng", chả phải là Phật khóc đó sao ?

- Vì sao Phật lại khóc ?

Đêm không sâu lắm, nhưng cũng đủ cho âm thanh của đêm thỏ thẻ sự hiện hữu của chính mình. Trăng không sáng lắm, nhưng cũng đủ cho đá núi ngẩng đầu nhìn ra bể cả. Tôi và một người bạn, hai kẻ thèm sương lạnh, im lìm, bất động, nằm ngửa trên đỉnh Hải Vân Sơn.

Khách xa gặp lúc mùa xuân chín
Lòng trí bâng khuâng sực nhớ làng
Chị ấy năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang.
(Hàn Mạc Tử)