Hồ Thu

Mỗi đời người, được cắp sách đi học, có lẽ không ai là không nhớ tới ngày tựu trường. Ở đó, có trái bàng mùa thu bất ngờ rơi làm giật mình con trẻ, có cái nhìn ngơ ngác của đôi mắt trong veo, có cái níu tay mẹ với hai hàng mi ướt nhòe nước mắt… Tất cả đều thân thương, hồn nhiên đến lạ; và chỉ có thế mà đã làm điểm tựa cho mỗi người vượt qua bao nhiêu sóng gió của dâu bể cuộc đời.

“Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm hoang mang của buổi tựu trường.

Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy đã nảy nở trong lòng tôi như những cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng…

…mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã.

Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh. Mẹ tôi âu yếm nắm lấy tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên tôi thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: Hôm nay tôi đi học”.

Những câu văn tài hoa ấy của nhà văn xứ Huế Thanh Tịnh không thể nào thiếu được trong hòa tấu khúc mùa tựu trường, đã in dấu trong tâm hồn bao thế hệ học trò. Chính những cảm xúc ngọt ngào thơm ngát từ thuở thơ dại cắp sách đến trường ấy, mỗi khi được nhắc lại, vẫn làm dịu đi bao nỗi nhọc nhằn đời thường. Tình cảm chân thực của những tháng ngày xa xưa luôn tỏa sáng trong chuỗi dài ký ức của những tháng năm đời người đầy lo toan. Khi mùa thu về với là vàng rơi đầu ngõ, giật mình chợt nhớ da diết một khoảng trời cũ, thấy ấm áp niềm vui thuở học trò. Để thấy chùm phượng vĩ đỏ muộn ở một góc sân trường cũ cứ ngời lên bao điều nuối tiếc như cháy mãi những vấn vương vì chưa nói hết nỗi nhớ niềm thương. Khép lại sau lưng mùa hạ trong veo nắng và gió, trong veo tiếng cười đùa với những chiều vàng rực rỡ, mở lòng đón thu về để nao nức trong niềm vui của ngày tựu trường.

Nhớ mãi ngày còn nhỏ, sau kỳ nghỉ hè đầy thi vị với quê nhà bát ngát cánh đồng, con diều no gió vi vút trên cao, chỉ còn khoảng vài ngày nữa là đến ngày khai trường, bọn trẻ chúng tôi lúi húi lục tìm những tờ giấy báo cũ để bao sách vở, vẽ nhãn tên đủ màu sắc, dặn mẹ đi chợ mua những viên mực tím be bé về ngâm trong bình mực nhỏ nhắn, thay những ngòi viết lá tre đã hoen gỉ bằng những ngòi bút mới, sáng loáng. Rồi còn giục mẹ may cho bộ quần áo mới, tươm tất hơn. Chúng tôi háo hức chờ đợi ngày khai trường với tâm trạng vô tư của những đứa trẻ ngây thơ. Chỉ mong gặp lại bạn bè sau ba tháng hè xa cách để hàn huyên tâm sự, để kể cho nhau nghe những ngày hè. Và còn sánh vai nhau đo xem đứa nào cao hơn…

Đã xa rồi những mùa tựu trường năm cũ, còn đâu quê nghèo với con đường rợp bóng tre mát rượi, với ngôi trường mái tranh ê a tiếng đọc bài véo von. Còn đâu những ngày xưa yêu dấu cùng chúng bạn đi trên con đường sụt sùi bùn đất bao mùa mưa nắng đến trường, để nghe trong gió mang từ đồng xa về hương lúa ngạt ngào. Tất cả như còn mãi những gì quen thuộc nhất, êm đềm nhất của ngày xưa tuổi thơ. Có phải chỉ xa thôi, chứ không có nghĩa là mất? Nhưng sao những mùa tựu trường năm cũ cứ đi qua và đi mất để thương để nhớ; và tiếng trống ngày khai trường năm mới cứ làm vương mãi trong lòng hình ảnh mùa tựu trường năm cũ…

Hôm nay, tôi đưa con tôi tới trường như ngày nào mẹ dắt tôi tới lớp. Trong tôi lại tràn ngập cảm xúc lo lắng, bồi hồi. Lo biết bao nhiêu khi con mình lần đầu tiên đến trường, một ngôi trường mới, khang trang và cao rộng hơn. Và thầy cô mới, bạn bè mới. Bước chân con xôn xao những nỗi niềm. Sự lạ lẫm của con chắc chắn cũng như mình ngày trước. Sẽ hoảng hốt, hồi hộp, lo lắng vô cùng. Nhưng bước vào cánh cổng trường là mở ra trước mắt con một thế giới chứa chan bao điều mới lạ. Con sẽ lớn lên từ mái trường này…

Tất cả rồi cũng sẽ đi qua, để lại trong ta những tháng ngày thương nhớ. Chỉ những kỷ niệm ngọt ngào là còn mãi. Buổi học đầu tiên của con hôm nay, vẫn là nét chữ i tờ ngộ nghĩnh trên trang giấy trắng tinh. Mùa thu, trời trong xanh thoáng đãng và nắng vàng đang trải mênh mang trên lối cỏ sân trường. Nghe gió thu xào xạc lá rơi nhè nhẹ cùng những trái bàng chín thơm thơm. Bồi hồi cùng con bước trên sân trường loang nắng. Thoáng đâu đây nghe thầm thì những câu thơ chẳng nhớ của ai thuở nào mà tôi đã sưu tầm thời còn đi học:

“Có cả cuộc đời rồi bỗng nhớ
Những đoạn đường xa lắc tuổi thơ đi
Bàn chân nhỏ len qua bờ ruộng nhỏ…”.
Lại rộn trong lòng chút nhớ tiếc bâng khuâng…