Cứ mỗi năm vào rằm tháng 7, chúng con lại hành hương về những ngôi chùa, chuẩn bị cho một trong những ngày thiêng liêng nhất hàng năm – ngày Vu Lan. Vu Lan: ngày của những người con hiếu hạnh, ngày nói lên những ấp ủ trong lòng đối với công ơn dưỡng dục, sinh thành của cha mẹ; đối với Tam bảo đã soi sáng, chỉ đường; với quê hương đất nước mình…

Trong không khí tràn ngập yêu thương của những ngày Vu Lan, chúng con cùng cung kính noi gương hiếu hạnh của đức Bổn sư: khi Ngài đã thành Phật được bao nhiêu người ngưỡng mộ, tôn kính, đức Phật đã không quên đạo làm con của mình: hiện thân đến cung trời Đao Lợi thuyết pháp cho mẫu thân là Thánh mẫu Ma Gia nghe; khi hay tin vua cha Tịnh Phạn lâm bệnh, Ngài liền trở về chăm sóc, hầu hạ. Rồi khi cha mất, chính đức Phật đã đưa tay đỡ kim quan để tiễn vua cha đến nơi an nghỉ cuối cùng.

 

 

Chúng con cũng không quên ghi nhớ tấm lòng chí hiếu của Đại sư Liên Trì; tuy đã xuất gia, nhưng thầy luôn mang theo bài vị của cha mẹ trước ngực để ngày ngày nhang khói, lễ bái; đến khi đi tham học, thầy cũng vẫn như vậy.

Người ta thường nói: chỉ có người mẹ thực sự vĩ đại, mới sinh ra những người con thực sự vĩ đại; và ngược lại, chỉ có những người con thực sự vĩ đại mới có thể làm cho người mẹ thực sự trở nên vĩ đại.

Và rộng hơn thế, như lời HT. Chơn Thiện: “Mẹ là người, nên tình mẹ có mặt trong mỗi người. Nếu tình ấy phát triển, sẽ là tình làng nghĩa xóm, tình quê hương đất nước, tình yêu tổ quốc, nhân loại, pháp giới, sẽ giải phóng con người ra khỏi các ràng buộc của tự ngã nhỏ nhen, ra  khỏi các tâm lý cấu trược mà vươn tới các tâm lý thánh thiện, giải thoát: bấy giờ tình mẹ là tâm đại tuệ và đại bi.

Mẹ là tác nhân của sinh thành, trưởng dưỡng, nên tình mẹ là biểu tượng cho vạn hữu pháp giới, những tác nhân hưng khởi tâm giải thoát và tuệ giải thoát. Ở đây, mẹ chính là pháp giới, vạn hữu, và pháp giới vạn hữu chính là mẹ. Thương yêu mẹ là thương yêu vạn hữu pháp giới, là tâm địa Bồ-tát, là mẹ hiền Quán Thế Âm độ khổ thế gian”.

Văn hiến bốn nghìn năm

Giọt nước mắt trăng rằm

Mùa Vu Lan nhớ mẹ

Mưa dầm ngọn lá răm

Bốn nghìn năm văn hiến

Giọt nước mắt hài nhi

Nỗi  thờ cha kính mẹ

Của tin này - đó chi!

Tình yêu mẹ đã mở ra tình yêu nhân quần-xã hội, yêu thân phận kiếp người.

Cõi lòng con yêu mẹ

Nhức nhối nghìn non bể

Chút kim bản vị này

Thiện thệ ơi thiện thệ!

Điều này khá đúng, khi chúng ta được nghe câu chuyện “Mẹ có lạnh không” xảy ra ở một nước phương Tây: Trời vừa lập đông, những cơn gió tuyết đã lao xao phủ lên những kiếp người. Vô tình hơn, chúng đã làm giá lạnh thêm số phận cô đơn của người mẹ ở một mình mang thai con.

Vào một đêm giá rét, người đàn bà chuyển dạ.Và vì không đủ sức tự mình đến nơi sinh nở, nên người mẹ quyết định tìm đến cô bạn gần đó để nhờ giúp đỡ. Đêm vắng, trời tối, đường đi lại trơn trượt; yếu sức nên người đàn bà bị rơi xuống vực tuyết khi đi qua một chiếc cầu.

Trong giờ phút sinh tử ấy, người mẹ đã sinh con. Và biết chắc không thể nào vượt qua khổ nạn, người mẹ đã dùng tàn lực lột hết quần áo trên người mình quấn cho đứa bé, ủ con vào lòng rồi, chết lạnh.

Sáng sớm hôm sau, tiếng khóc của đứa trẻ đã làm cho người qua đường phát hiện: người ta chứng kiến thi thể người đàn bà trần trụi chết mà vẫn ôm con. Họ đem xác người mẹ về chôn ở một nghĩa địa chung; và đem đứa bé về nuôi khi nó còn đang được ủ ấm…

Mười hai năm sau…

Biết được câu chuyện đau lòng, đứa trẻ năm xưa đã vượt qua mọi sợ hãi, trốn cha mẹ nuôi, tự mình tìm đến nghĩa trang vào những đêm đông, đứng trước mộ người mẹ, trả hiếu: Cậu bé tự trút hết y phục mặc trên người để đắp lên mộ mẹ. Cậu đứng hằng giờ chịu đựng cái rét cắt xương rồi, thì thầm: “Thưa mẹ, ngày này năm ấy mẹ có lạnh lắm không?”Cậu đã thực hiện như vậy, nhiều năm liền. Ôi, người mẹ vĩ đại của tôi!

Mẹ là  nải chuối ba hương

Trên bàn thờ Phật khói ươm chín muồi

Chắp tay xin một trái thôi

Cho con nếm vị ngọt bùi thơm ngon.

(Chân Y Nghiêm)

Mẹ đi vào thiên thu bằng tiếng hát thanh thường trụ.

Chuyển hóa sắc thành thanh

Thanh thành hương

Hương thành vị

Dung nhiếp lục trần thành một

Đưa lưỡng nghi về thái cực

Bằng thơ

(Trụ Vũ)

Và, còn bao nhiêu hình ảnh đẹp nữa trong đời, nhưng…

Ngôn ngữ trần gian khờ dại quá

Chứa sao đầy hai tiếng: Mẹ ơi!

(Song Nguyên)

Và giờ đây, trong giây phút lắng lòng này, chúng con  không khỏi hướng về bầu trời của người cha mà với chúng con là bao la vô tận:

Lúc còn bé cứ tưởng mẹ mình là tất cả

Lớn lên rồi, tới tuổi làm cha

Nghe cái vũ trụ trong lòng mình lúc đó

Mới cảm ra bầu trời khác nguy nga

Nếu bầu trời của mẹ đầy ánh sáng

Của hoa đăng, của thương mến cưng chiều

Của ngũ sắc long lanh mùa khánh đản

Của ngọt ngào âu yếm của tình yêu

Thì bên cạnh, một bầu trời khang khác

Như lời xưa: thiên ngoại hữu thiên

Một bầu trời của muôn trùng bát ngát

Muôn trùng hoành tráng cõi sao đêm

Bầu trời ấy sao trang nghiêm đến thế

Sao thẳm xa – như tận cõi Ngân hà

Sao lấp lánh – như mười phương diệu đế

Mỗi vì sao ngân một điệu huyền ca

Bầu trời ấy là tấm tình cha đó

Thương yêu con – nguyện trao trút vuông tròn

Đã gởi gắm tất cả những gì cha có

Những gì cha ấp ủ – cho con

Đã và sẽ – có nghĩa là mãi mãi

Là vẹn tròn. Trao tất cả con ơi!

Chẳng những trao những gì cha đang có

Mà cả những gì cha mơ ước xa khơi

Cha cho con tất cả niềm hoài bão

Da diết mong con sẽ trở thành nên

Trong im lặng âm thầm cha dẫn đạo

Từng bước con đi tới cõi nhân hiền

Trong xương thịt đời con, cha đã gởi

Cả tấm lòng yêu nước thương non

Cha đã gởi niềm yêu chân thiện mỹ

Gởi cho con vẹn vẻ bóng trăng tròn

Nay cha đã đi rồi, trong từng mạch máu

Của đời con, vẫn tồn tại đời cha

Và để báo thâm ân, con nguyện mãi

Trao đời con cho tất cả. Như là…

(Trụ Vũ)

Và, trong tiết Vu Lan tràn ngập yêu thương, được tề tựu bình yên dưới những mái chùa, chúng con không biết phải có bao nhiêu lời để cảm ơn Tam Bảo, phải có bao nhiêu lời để tri ân Đức Phật; vì nhờ có Đức Phật mà chúng con được tự tin, được thoát khổ; nhờ có Đức Phật mà chúng con được yên ổn, đàng hoàng. Nhờ có Ngài mà chúng con đã thoát khỏi vô minh, để trong đời không còn những nỗi lo sợ hãi, kể cả nỗi sợ về cái chế.

Chúng con còn, xin trân trọng gởi đến các bậc làm cha mẹ: không biết cha mẹ chúng con  đã gieo được biết bao nhiêu duyên lành, đối tốt với cuộc đời này như thế nào, để khi hoài thai chúng con, cho chúng con được hiện diện trong đời có được Pháp Phật, được học Phật; để khi áp dụng, chúng con  đã vô cùng hạnh phúc khi thấy rằng: chúng con với gia đình; chúng con với cuộc đời; chúng con  với từng cỏ cây, từng hạt bụi; chúng con với từng sinh vật và toàn thể thế giới này được sống tốt đẹp như nhau, được an nhiên tự tại, như nhau.

Với tâm cảm này, chúng con xin được dâng lên chân linh những người mẹ đã khuất:

Sinh mệnh mẹ đâu còn

Chỉ còn sinh mệnh con

Mẹ chuyển giao sinh mệnh

Từ bi hỷ xả tròn

Mẹ nằm dưới mộ sâu

Tình yêu biếc địa cầu

Con ngẩng trông cõi biếc

Gặp hoa vàng áo nâu

(Trụ Vũ)

Để an nhiên cho những ai đang cài hoa trắng:

Tôi không khóc khi ngực cài hoa trắng

Vì trong hoa tôi thấy mẹ tôi cười

(Song Nguyên)

Và, xin chúc mừng hạnh phúc đến những ai đang còn cha mẹ: Đóa hoa màu hồng tôi vừa cài lên ngực áo anh rồi đó thì, anh hãy: Vui sướng đi! Quả là tuyệt vời!

Có hai cái đăng quang

Một là hoa đang nở

Hai là hoa đã rụng

Nở, rụng giữa huy hoàng

Cái nở đã đăng quang

Cái rụng rất khô vàng

Cũng đăng quang em ạ!

Nỗi luân lưu Niết bàn

Trong cái nở đăng quang

Một Niết bàn sinh động

Trong cái rụng điêu tàn

Một Niết bàn lồng lộng

Chở vô lượng thiền quang…

(Trụ Vũ)

Đạo Phật là đạo của từ bi, đạo trí tuệ, đạo của sự thật. Đạo hiếu không phải đạo Phật nhưng hiếu đạo là mảng đề tài lớn, rất quan trọng trong giáo lý Phật giáo; vì nó là nền tảng của đạo đức. Thiếu đi nền tảng này, chúng ta không thể thành người.

Thấy biết được điều này, xin vô cùng biết ơn các bậc Tôn sư: quý thầy đã dày công hàng ngày giáo dưỡng, từ bi tế độ cho chúng con, giúp chúng con chữa được thân tâm bệnh, và đem đến cho chúng con thứ tài sản quý giá nhất đời người là sức khoẻ và trí tuệ, như Đức Phật đã từng dạy.

Và trong  đại lễ Vu Lan hôm nay, chúng con  lại một lần nữa tri ân quý chư Tăng: vì nhờ quý thầy mà những người khốn khó trong cõi vô minh có một đốm lửa; nhờ quý thầy mà chúng con được bày tỏ tấm lòng nhớ ơn của mình lên Tam Bảo; được làm nhiều hạnh lành, cầu cúng hồi hướng báo ân cho cha mẹ, cho toàn thể chúng sinh “âm siêu, dương thới”, và được sống trong thực tại hạnh phúc với cùng khắp đại chúng để chia sẻ một niềm Vu Lan trong an bình, tịnh lạc:

Mẹ về ấm áp lắm thay

Sữa kia với lại bình này cho con

Chở tam thiên một bình tròn

Ơi!Nguồn tịnh thủy cho non nước đầy.

(Trụ Vũ)

Đăng Lan